Wednesday, March 21, 2007

If I may Mr. Maslow

"What shall we think of a well-adjusted slave?"



Θυμήθηκα τις προάλλες μια παλιά διαφήμιση (μιας τράπεζας νομίζω ήταν) που έδειχνε έναν πιτσιρίκο με κοντά παντελονάκια και τα χέρια στις τσέπες, να κλωτσάει αδιάφορα μια μπάλα και να ακούγεται η ατάκα "Μεγαλώσαμε, και οι επιθυμίες μας γίνανε ανάγκες."

Αυτό το "μεγαλώσαμε" πόσες έννοιες μπορεί να κρύβει μέσα του αν απαγκιστρωθεί από το ηλικιακό δεδόμενο, αν συνδεθεί με το μεγάλωμα της προσωπικότητας, το μέστωμα της ψυχής, την απεραντοσύνη του νου και πόσο κοντά μπορεί να είναι στο "μικρύναμε" συρρικνωθήκαμε στο απόλυτο εαυτουλίστικο υπερκαταναλωτικό μικροσκοπικούλικο κουκούλι μας και μόνο πεταλούδες δε θα βγούμε από εκεί μέσα.

Και αυτή η λέξη "ανάγκες" σε ποιον σύγχρονο ανθρώπινο νου συναντά πραγματικά το νόημά της και τον ωθεί να ανέβει τα σκαλάκια της πυραμίδας των αναγκών μας ένα-ένα με σκοπό την αυτογνωσία, την ηθική, τη δημιουργικότητα, τον αυθορμητισμό, τον ρεαλισμό.

A tribute to Mr. Maslow λοιπόν,

στον δημιουργό της Πυραμίδας των Αναγκών, τον ιδρυτή της Ανθρωπιστικής Ψυχολογίας, τον υποστηρικτή της ιδέας ότι όλοι οι άνθρωποι κατέχουν τους εσωτερικούς πόρους για να αναπτυχθούν και να θεραπευτούν.


Είχε επηρεαστεί από την Υπαρξιακή Φιλοσοφία, που βλέπει τον άνθρωπο σαν μια ύπαρξη που ζει μέσα στον κόσμο και είναι υπεύθυνος για τη μοίρα του. Προσέγγισε την ανθρώπινη υπόσταση ως δυναμική και ενεργή και όχι στατική και παθητική οντότητα, υποστηρίζοντας ότι:

Α. Το άτομο δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί παρά μόνο ως ένα ενιαίο σύνολο.

Β. Δεν είναι επαρκής η έρευνα της ψυχολογίας των ζώων στην εξήγηση της ψυχολογίας του ανθρώπου.

Γ. Η φύση του ανθρώπου δεν είναι κακή ούτε καλή, αλλά ουδέτερη. Η άσχημη συμπεριφορά του ανθρώπου οφείλεται σε κακές επιδράσεις του περιβάλλοντος.

Δ. Υπάρχει στον άνθρωπο ένα έμφυτο δυναμικό δημιουργικότητας που κινδυνεύει να καταστραφεί με τον «εκπολιτισμό» του.

Ε. Κάθε άνθρωπος τείνει με φυσικό τρόπο προς την υγεία.

Στην ιεράρχηση των ανθρώπινων αναγκών,

ονόμασε φυσιολογικές ανάγκες τις βασικές ανάγκες που έχει ο άνθρωπος, όπως την ανάγκη για αέρα, τροφή, ύπνο κ.λ.π.

Ονόμασε ανάγκες ασφάλειας τις ανάγκες που έχουμε για ένα σπίτι, για να προστατεύουμε το σώμα μας από διάφορες επιθέσεις, να είμαστε υγιείς, να έχουμε μια ψυχολογική προστασία.

Οι επόμενες ανάγκες ονομάζονται ανάγκες κοινωνικής αποδοχής και έχουν σχέση με την ανάγκη να έχουμε ένα κύρος στην κοινωνία, έναν κύκλο που να μας αγαπά και να μας αποδέχεται, μέσα στον οποίο αισθανόμαστε καλά.

Στη συνέχεια, στις ανάγκες αυτό - εκτίμησης ο άνθρωπος έχει ανάγκη να παίρνει πρωταγωνιστικό ρόλο στη ζωή, να βασίζεται στα πόδια του και να έχει δικές του ιδέες και πιστεύω.

Στην κορυφή της πυραμίδας είναι οι ανάγκες αυτοπραγμάτωσης. Οι ανάγκες αυτές περικλείουν την επιθυμία να εκπληρώσει ο άνθρωπος δυναμικά όλα αυτά που μπορεί να είναι, να γίνεται πιο ολοκληρωμένος, πιο «γεμάτος».


Υπολόγισε ότι το 2% του κόσμου είναι πραγματικά αυτό-πραγματωμένο.


Επέλεξε μια ομάδα ανθρώπων που σύμφωνα με τον ίδιο είχαν τα βασικά για την αυτόπραγμάτωση. Abraham Lincoln, Thomas Jefferson, Mahatma Gandi, Albert Εinstein, Eleanor Roosvelt, William James, Benodict Spinoza κ.α Κοίταξε τις βιογραφίες τους, τα γραπτά τους, τις δραστηριότητές τους και πήρε συνεντεύξεις από αυτούς που τους γνώριζε προσωπικά. Έτσι, έφτιαξε μια λίστα με κοινά χαρακτηριστικά και είδε ότι αυτοί οι άνθρωποι:

1. Είχαν κέντρο την πραγματικότητα, που σημαίνει ότι μπορούν να ξεχωρίσουν αυτό που είναι ψεύτικο κι ανέντιμο από αυτό που είναι αληθινό κι αυθεντικό.

2. Είχαν ως κέντρο τα προβλήματα, που σημαίνει ότι μεταχειρίζονταν τις δυσκολίες της ζωής σαν προβλήματα που απαιτούν λύσεις. Θεωρούσαν ότι οι σκοποί δε δικαιολογούν πάντα τα μέσα, ότι τα μέσα μπορεί να είναι και σκοποί και ότι τα μέσα συχνά είναι πιο σημαντικά από τους σκοπούς.

3. Είχαν ανάγκη για μοναξιά κι ένιωθαν άνετα να είναι μόνοι τους. Βασίζονταν στις δικές τους εμπειρίες και κρίσεις.

4. Ήταν μη κομφορμιστές, είχαν δημοκρατικές αξίες. Ήταν «ανοιχτοί» στις εθνολογικές και ατομικές διαφορές. Είχαν την ικανότητα που ονομάζεται κοινωνικό ενδιαφέρον, συμπόνια κι ανθρωπισμός. Δεν είχαν εχθρική αίσθηση του χιούμορ και προτιμούσαν να αστειεύονται σε δικό τους βάρος ή γενικά και ποτέ το χιούμορ τους δεν απευθυνόταν στους άλλους ανθρώπους.

5. Αποδέχονταν τον εαυτό τους και τους άλλους και προσπαθούσαν να θεωρούν τους άλλους όπως πραγματικά είναι. Αν κάποια ικανότητά τους δεν ήταν επιβλαβής, την άφηναν να υπάρχει λέγοντας ότι ήταν μια προσωπική ιδιορρυθμία.
6. Ήταν αυθόρμητοι και απλοί. Προτιμούσαν να είναι ο εαυτός τους από το να είναι προσποιητοί ή ψεύτικοι.


7. Είχαν την ικανότητα να δουν ακόμη και τα καθημερινά πράγματα με θαυμασμό.

8. Είχαν την ικανότητα να είναι δημιουργικοί κι εφευρετικοί και έτειναν να έχουν ακραίες εμπειρίες.


Μια ακραία εμπειρία είναι αυτή που σε βγάζει από τον εαυτό σου, που σε κάνει να νιώθεις πολύ μικρός ή πολύ μεγάλος και, σε ένα βαθμό, ένα με τη ζωή ή τη φύση του θεού. Σου δίνει το συναίσθημα ότι είσαι ένα μέρος του άπειρου εσωτερικού.


"Αυτές οι εμπειρίες αφήνουν τα ίχνη τους στους ανθρώπους, τους αλλάζουν προς το καλύτερο, και πολλοί άνθρωποι τις αναζητάμε."










20 comments:

Anonymous said...

Η μελέτη του Maslow και των θεωριών του ήταν ένα απο τα κίνητρα που με ώθησαν (τον μικροαστό) να ανοίξω το μπλόγκι μου.
Η συνειδητοποίηση και μόνο οτι υπάρχουν άνθρωποι σαν τον Γκάντι μας κάνει καλό.
Η πυραμίδα είναι ψηλή βέβαια....

Καλημέρα

bicoutti said...

Αγαπητέ "μικροαστέ" καλημέρα και σε ευχαριστώ για το σχόλιο σου. Συμφωνώ μαζί σου και θέλω να προσθέσω:
Την Πυραμίδα των Αναγκών τη διδάχτηκα στείρα και στις πτυχιακές και στις μεταπτυχιακές σπουδές μου (Διοίκηση Τουρ/κών Επιχειρήσεων) σε συνδυασμό πάντα και με άλλες σχετικές θεωρίες Hezberg κτλ. περί κινήτρων και αντικινήτρων στον εργασιακό χώρο.
Η δική μου αναφορά προέκυψε από πηγαία ανάγκη. Αναρωτήθηκα ποια συμπεράσματα για την ανθρώπινη υπόσταση τον ώθησαν σε αυτή τη θεωρία. Και βρήκα πολύ ενδιαφέρον αυτό:Υπάρχει στον άνθρωπο ένα έμφυτο δυναμικό δημιουργικότητας που κινδυνεύει να καταστραφεί με τον «εκπολιτισμό» του.
Νομίζω πως στα σκαλάκια "ανάγκες αποδοχής" και "αυτοεκτίμησης" παίζουμε κουτσό και τρώμε τα μούτρα μας.

Anonymous said...

Η κοινωνιολογική προσσέγγιση της πυραμίδας θέλει τους ουραγούς στο κάτω επίπεδο της πυραμίδας και εμάς τους μικροαστούς στο μεσαίο.
Δεν φτάνουμε σχεδόν ποτε στην κορυφή και στις ανάγκες αυτοπραγμάτωσης.
Ειμαστε το αντικείμενο των marketeers και ο λόγος υπαρξης των supermarket.
Ε ρε σε σκέψεις με βάζεις και εχω και δουλειά
Φοβερό θεματάκι έπιασες σήμερα

Blogaki said...

Πολύ ενδιαφέρον το ποστ σου!
Θα το μελετήσω και θα επανέλθω! :)

bicoutti said...

Πόσο δύσκολο είναι να αψηφήσει κάποιος το ταμπελάκι του μικροαστού (δε χρειάζεται να το μάθουν οι άλλοι γιατί πολύ απλά δεν έχει καμιά σημασία) και να κάνει τη δική του μικρούτσικη προσωπική υπέρβαση που θα είναι όμως "όλα τα λεφτά!"
Δεν θα ήταν τόσο δύσκολο αν δε μας άρεσε να ακολουθούμε φόρμουλες και συνταγές, ελιξήρια και υπνωτικά. Δε γίνονται έτσι οι υπερβάσεις,γεγονός. Αλλά μήπως τελικά είναι και αυτές οι τάσεις εξελικτικό στάδιο της ανθρώπινης μας φύσης...
Τελικά: "What shall we think of a well-adjusted slave?"
Ουφ, αρκετά για σήμερα΄

:-)

Spyros said...

tha ginw o spasiklas alla tha ta pw:
ayton ton typo me tis thewries tou mazi me allous typous kai tis thewries tou, tous efaga sth mapa sto MBA.. and imho to 90% einai papatzides kai aerologies, pretending to be scientists.. no offense taken i hope :)

PS: h epixeirhmatologia mou de mporei na dothei apo comment, maybe i ll try to post about it

bicoutti said...

καλημέρα spyrous
Συμφωνώ μαζί σου εν μέρει καθώς και εγώ όπως ίσως είδες πιο πάνω αναφέρομαι στο τι διδάχτηκα.
Πέρα από τις επιστημονικές αναλύσεις πάντως οι ανθρώπινες ανάγκες μας υφίστανται και ιεραρχούνται, όχι;
P.S. όταν ξεκίνησα να γράφω αυτό το post είχα ως στόχο να φέρω την πυραμίδα τα πάνω - κάτω!
Θα χαρώ να το δω σε δικό σου post!
;-)))

Anonymous said...

Θα συμφωνήσω οτι εμείς οι θετικοί
"επιστήμονες" βλέπουμε τον κόσμο ως γραμμή παραγωγής / μηχάνημα κτλ
και όλα αυτά τα κοινωνιολογικά μας ξενερώνουν.
Δικαιολογώ τον Σπύρο

Φαντάσου όμως να πουλαγες και τσιπούρες ....................

Spyros said...

theodore, epetrepse mou na diafwnhsw sto pws vlepei enas thetikos epistimonas ton kosmo.
einai sigouro oti exw epireastei erxomenos apo ayto to kommati, omws enas logos pou ekana kai to metaptyxiako htan gia na ta dw kai alliws, kai na mporo na sygkrinw.
den lew oti oles aytes oi thewries einai aeras, eipame to 10% isws kai na stekei :D
ta ypoloipa omws pisteyw oti einai, kai milame gia 'epistimes' me posi istoria, 40-50 etwn?
upenthymizw oti de diafwnw me to antikeimeno pou pragmateyontai oso me ton tropo proseggishs..

stamataw, this could take long :p
sorry gia tin kataxrisi xwrou!

pietà said...

Τι πάθατε;;;

bicoutti said...

Αγαπητέ Τheo,
αν οι: Abraham Lincoln, Thomas Jefferson, Mahatma Gandi, Albert Εinstein, Eleanor Roosvelt, William James, Benodict Spinoza μπορούσαν να σου ευχηθούν για σήμερα θα έλεγαν μάλλον:
"Στα χρόνια που θα έρθουν να μην αμφισβητήσεις ποτέ την ικανότητα σου να είσαι δημιουργικός και εφευρετικός, αληθινός αλλά και "ψαρωτικός"!!!!
Χίλιες ευχούλες για μια συνέχεια όπως την αγαπάς

:-)

bicoutti said...

Spyrάκο
το ίδιο πράγμα λέμε. Take it easy!
:-)

bicoutti said...

@pieta
το λαπά σου και στο κλουβί σου εσύ! Θέλουμε να καρδαμώσεις και να μας επανέλθεις δριμύτερη!
μάκια!

Spyros said...

ta lew easy, its the lizzard way pou den fainetai :)

bicoutti said...

@spyrous
Εδώ η blogo-σφαιρα μας προκαλεί να ασχοληθούμε λίγο περισσότερο με τον γραπτό μας λόγο και να παρεξηγηθούμε επίσης για να υπάρχει και λίγο suspence.. χιχι!
Δεν ξέρω για έσας αλλά για μένα ο αντίλογος είναι σχεδόν φυσιολογική ανάγκη προς την αυτοπραγμάτωση στην οποία βεβαίως-βεβαίως βρίσκομαι πάρα πολύ κοντά! (ως ψώνιο δικαιούμai νομίζω ένα ραφάκι κι εγώ στα supermarket!)

pietà said...

Μα καλά... Τι έχετε πάθει;;;;;

Anonymous said...

Αχ αυτές οι ανάγκες αποδοχής...

Παγίδα, ε;

bicoutti said...

Κάθε καταφύγιο μπορεί να γίνει παγίδα,φυλακή αν χωθείς ολοκληρωτικά μέσα του. Ίσως αυτό να συμβαίνει στον δυτικό πολιτισμό μας και την ανθρωποκεντρική μας προσέγγιση όλων των πραγμάτων...

Μάκια πολλά, μία Ολόφωτη Ανάσταση και καλό ταξιδάκι στη συμπρωτεύουσα!

YO!Reeka's said...

έλα έλα σε χάνω... θα σε ξαναπάρω μετά, καλά;

bicoutti said...

@yo!reeka's
Μην ανησυχείς! Πολλοί το παθαίνουν. Κάνουν κάτι έργα υπόγειας καλωδίωσης ΟΤΕ στο μυαλό μου και το σύστημα υπολειτουργεί! χαχα!!!